Publicidad

Ecuador, 29 de Marzo de 2024
Ecuador Continental: 12:34
Ecuador Insular: 11:34
El Telégrafo
José Maldonado

Muyumushunchik

19 de junio de 2017 - 00:00

Kay killkashkaka kunan lunes punchami llukshishka, kaya martes punchaka shuk shikan punchami kanka. Imamanta ninkichikchari. Ashatami kay hawa parlakrini.

Lunes punchamanta viernes punchakamanmi may tutamanta hatarini. Ña ishkay horas chawpi shina tukukpimi rikcharini, hatarinipash. Ñukamanta rimashpaka, mana sapallachu hatarini. Rafañónpashmi hatarin. Payka kawitu chakipimi puñun. Rafañón pitak kan ninkichikchari. Payka sarun Llakta Pushak karashka allkumi kan. Pitak sarun Llakta Pushak karka ninkichikchari, payka Rafael Correami karka.

Chashnami shuk pataku kuchupi tiyarishpa, kaynanikpash, chayrakllapash mama llaktapi ima tiyashkakunata rikuni, killka katini. Chay willaykunaka mana ñukanchik shimipichu kan, mishu shimipimi kan. Shinami ñukanchik kawsaypa minishtishka kashkata rikushpa akllani. Chay akllashka willaykunatami uchillayachini. Chaykunatami ñukanchik kichwa shimiman tikrachini.

Mana willaykunatallachu maskana kani, ñukanchik kikin takikunatapashmi maskani. Takikunaka ñukanchik mama llaktamanta, shuk mama llaktamantapashmi kan. Ecuadormanta, Perúmanta, Boliviamanta, Méxicomanta, Noruegamanta, Estados Unidosmanta takikunatami tarini. Kay takikunaka ñawpamantapash, kunamantapashmi kan, kichwapi rock nishkakamanmi tiyan. Takikunaka wawakunapa, yuyakkuna, ruku-payakunapapashmi kan. Ashtawan mishkilla takikunatami akllani.

Ñukanchik kichwa kawsaymanta ima tiyashkakunatami ima shina, imamanta, imapak kashkata riksichini. Ashtawanka Kichwa runakuna sumak kashkata, umayuk kashkata, imakunata rurankapak ushashkatami rikuchini.

Shinapash ¿tukuy kaykunataka maypitak uyanalla kan nikichikchari? “Muyumushunchik” shutiyuk programa nishkapimi uyanalla kan; shinapash maypi, Radio Públicapi, lunesmanta vierneskaman, pichka pachamanta sukta pachakamanmi uyanalla kan. Kimsa shimipimi rimanchik, ashtawanka ñukanchik Kichwa shimipi, ashataka mishu shimipi, ashtawan ashataka ingléspipashmi rimanchik.

Shinallatak “Muyumushunchik” nishkapika rimanapika shikan warmikunami yanaparka, chashnami Tamia, Tiyana, Pamela, Nancy, María Fernanda, Petronapash kaypi karka. Maykan karikunapashmi chay shina Ñusti, Jaime, Rubénpash yanaparka. Tukuykunatami pagui nini.  

Imamanta kaya martes punchaka shikan kan nikichikchari. Kaya punchami sukta watata chay radiopi kashun. Chaymantapash tukuy uyakkunata tukuy shunkuwan pagui pagui nini.

Imamanta “Muyumushukchik” shutiyuk kan, ñukanchik kikin kawsayta yuyarinkapak, kawsachinkapak, riksichinkapak, yuyachinkapakpashmi kan.

Kayta killka katikuk. ”Muyumushunchik” programatami kaya punchaka uyana kanki. shinapash may tutamantami rikcharina kanki. Ña tukuchinkapakka ima shinami rockero nishkakuna nin, chaywanmi kashna ninchik: “Muyumushunchikpak Unay Kawsay Tiyachun”. (O)

Resumen traducido al castellano

Volvamos a lo nuestro

Resulta interesante despertarse muy temprano en la mañana, hay silencio y tranquilidad en Quito. Y se vuelve costumbre estar a las 02:30 de la mañana ya frente a una Laptop revisando las noticias del día anterior y las recientes. Y lo especial es que, desde hace año y medio me acompaña Rafañón. El perrito que me obsequió el expresidente del Ecuador. Capaz que dicen ¿cuál?, ¡Rafael Correa pues!

La información disponible está en español, hay que “achicarlas” y luego traducirlas al Quichua. A este material le agregamos música de grupos indígenas de Ecuador, Perú, Bolivia, etc. Y vaya que hay hasta muy buen rock en Quichua.

Y de ‘yapa’ recomendaciones para adultos pero sobre todo para los niños y jóvenes frente a situaciones que como indígenas enfrentamos día a día. Y también tratamos de explicar muchas de las particularidades nuestras.

¿Y todo esto para qué? Para el programa radial llamado “Muyumushunchik” de cinco a seis de la mañana que se transmite por Radio Pública de lunes a viernes. El nombre se traduce como “Volvamos al punto de partida” o sea volvamos a lo nuestro.

Me imagino que se preguntarán cuál es la novedad de todo esto, pues que mañana son seis años de estar al aire. Sí, seis años. (O)

Contenido externo patrocinado

Ecuador TV

En vivo

Pública FM

Noticias relacionadas

Social media